Kleurrijke vondst tussen stoffige documenten

Wil je een foto maken? Met één klik op je telefoon heb je het beeld vastgelegd. In je timeline scroll je dagelijks door honderden foto’s, waardoor je deze afbeeldingen wellicht minder aandachtig bekijkt. Vroeger, toen foto’s maken geen voor de hand liggende optie was, tekende je beelden na om iets vast te leggen. Niet een paar lijntjes op papier, maar met alle aandacht voor details. Zo’n tekening vonden wij tussen onze bruikleendocumenten: het postiljons-uniform van de Paardenposterij!

Naomi Oudshoorn, stagiaire ‘bruiklenen en schenkingen’, onderzoekt tijdens haar stage de bruikleenobjecten van ons museum: zijn alle objecten nog relevant voor Beeld & Geluid in Den Haag ? Tijdens het onderzoeken van de zakelijke bruikleendocumenten kwam ze opeens een prachtige, tot in detail uitgewerkte tekening van een uniform tegen.

Kort geschiedenislesje

Vroeger kwam de postbezorger niet langs op moderne fietsen met grote oranje fietstassen. Je post werd rondgebracht  door een postiljon te paard of met de postkoets afkomstig van de Nederlandsche Paardenposterij. In 1806 bezetten Franse troepen ons kikkerlandje om vervolgens het gehele postsysteem naar hun hand te zetten: door het hele land werden er zeventig stations ingericht. Daar wisselden de postiljons de paarden om en vanuit daar galoppeerden ze het traject door volgens strikte schema’s. 

Tekening van het postiljon-uniform

Het uniform

Naomi’s gevonden tekening beeldt het uniform van een postiljon van deze Paardenposterij af. Dit uniform bestaat al een tijdje: het is afkomstig uit de periode 1815-1820. Het museum van Gijn heeft het daadwerkelijke uniform langdurig in bruikleen gegeven en het is in ons museum meerdere malen in tentoonstellingen gepresenteerd. 

Het uniform bestaat uit een blauwe, lakensche rijrok zonder zakken: goed voor de dagelijkse ritten door weer en wind. Met veel pracht en praal is de rijrok opgemaakt. De kraag is afgezet met een breed goudgalon en op de linkerborst bevindt zich een koperen, rechthoekige plaat met een gekroonde ‘W’ en het opschrift ‘Koninklijke Nederlandsche Posterijen’. Op de koperen knoopjes staan mooie jachttaferelen afgebeeld, wat ze extra bijzonder maakt. Deze sierknoopjes doet je herinneren aan, jawel, Napoleon! Het waren immers de Fransen die het land overnamen… De gele, zeemleren rijbroek maakt het uniform af. 

Vanuit de stations….

Vanuit de stations van de Paardenposterij stuurden postmeesters alle ruiters aan, namen ze het postgeld aan en betaalden ze hun ruiters uit. Een andere belangrijke taak van deze meesters was om ervoor te zorgen dat iedereen in het bezit was van dit uniform, want elke postiljon moest en zou hem dragen. 

Bron: bruikleen Huis van Gijn, Dordrecht.

Delen