Internationale Vrouwendag 2021: Invloed en Impact

Nog steeds worden vrouwen onderbetaald, ligt de zorgtaak meestal op háár schouders en hebben vrouwen vaak te maken met opgelegde genderrollen. Dit alleen al laat de urgentie zien van Internationale Vrouwendag.

Vrouwendag vieren we al best een tijd, de eerste Internationale Vrouwenconferentie vond plaats in 1910 in Kopenhagen. Buiten de conferentie om werd er weinig aandacht geschonken aan vrouwenkiesrecht en zo werd tijdens deze conferentie besloten dat er jaarlijks een Internationale Vrouwendag gehouden moest worden. Deze cartoon uit onze perscollectie geeft heel mooi weer waar vrouwen toen al voor moesten strijden, en de zaken die nu helaas nog steeds hoog op de agenda staan.

Opland, poster voor Dolle Mina, 1975, collectie Staatsdocumentatie IISG, copyright erven Opland/Pictoright

Wil je meer historische cartoons bekijken? Zodra ons museum weer opent kun je de tijdelijke tentoonstelling #cartooningforpressfreedom komen bekjken!

Seksisme Missers

Dit jaar is het thema ‘Invloed en Impact’. Sociale media is anno 2021 een van de belangrijkste manieren om invloed en impact te hebben. Op de Instagram van @SexismeMissers worden seksistische marketingtrucjes uitgelicht. De vrouw achter de pagina wil samen met haar volgers de bewustwording vergroten en hoopt dat bedrijven hun marketingstrategieën aanpassen. We spreken haar over haar pagina, haar doelen en haar motivatie:

Wat voor soorten missers kom je tegen?

“Er zijn veel verschillende soorten natuurlijk, maar het is altijd gerelateerd aan marketing, dus hoe een bedrijf communiceert naar zijn klanten. Volgers sturen mij missers toe en dat gaat echt van reclames tot websites, eigenlijk alles wat geadverteerd wordt. Het kan ook ‘traditioneler’ zijn, dus ook de indeling van de plank in de winkel (of bijbehorende naambordjes). Een voorbeeld is dat magazines voor mannen en magazines voor vrouwen gescheiden liggen wat laat zien dat bepaalde onderwerpen bij vrouwen horen en andere bij mannen.” 

Wanneer is iets een misser?

“De eerste soort misser gaat vaak over genderstereotypen. Deze worden heel sterk naar voren worden gebracht in marketing. We zien bijvoorbeeld dat producten die te maken hebben met koken en schoonmaken meestal aan vrouwen zijn gericht. Bij speelgoed zie je dat het karakter van meisjes  geschetst wordt als ‘lief en zorgzaam’ met leuzen als ‘leer net zoals mama koken!’ Voor jongens wordt het speelgoed vaker aangeboden als ‘stoer en avontuurlijk’. Het tweede kenmerk is vooral gebaseerd op seks. Naakte en geseksualiseerde vrouwen komen voor in reclames voor dingen als vloeren leggen, wat niets te maken heeft met seks.”

Hebben bedrijven wel eens laten weten dat ze hun ‘misser’ aanpassen?

“Ja, we hebben wel eens bedrijven gehad die hun marketing aanpassen, maar het is wel echt nog een lopend project. Het doel van deze pagina is dat het uitsterft want dat zou dan betekenen dat er geen ‘missers’ meer zijn. Maar ik krijg nog veel dingen toegestuurd, dus voorlopig zal het nog nodig zijn.”

Jullie hadden eerst een pagina in Frankrijk, maar nu ook in Nederland, vanwaar de keuze om ook in Nederland te beginnen?

“Ik woon in Nederland, vandaar dat ik het ook hier gestart ben. We zijn vorig jaar internationaal gegaan. Als eerste in Mexico, en nu hebben we al in zo’n 15 internationale pagina’s in Canada, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Mauritius, Tunesië, Italië, Spanje en nog een aantal landen. Momenteel zijn we nog een paar nieuwe pagina’s aan het openen. Het is echt een groeiende movement. 

Betreft Nederland specifiek, is het een interessante casus omdat het anders is dan wat je ziet in Frankrijk, Italië of Spanje. Daar is het seksisme erg ‘in your face’ met veel naakte vrouwen. In Nederland valt dat wel meer mee, behalve bij New York Pizza, daar zie je het erg vaak. Hoewel er hier een ander, subtieler type seksisme is, is het alsnog erg gefocust op genderrollen en genderstereotypen. Mensen denken dat Nederland een erg open maatschappij is zonder stereotypen, maar die zijn er wel.”  

Denk je dat er dingen als ‘blauw voor jongens’ en ‘roze voor meisjes’ nog moeten kunnen bestaan naast genderinclusieve marketing, of staat dat vooralsnog in de weg van een genderinclusieve samenleving?

“Representatie is voornamelijk het probleem, daarmee bedoel ik hoe we momenteel kinderen representeren in stereotyperende rollen. Het beeld van een jongen die aan het spelen is met een stofzuiger komt minder vaak voor in marketing. Wij denken dat het goed is als bedrijven in speelgoed inclusief worden en reclame maken voor beide genders. Als het gaat om kleuren, willen we ook jongens in roze zien, want kleuren zijn voor iedereen. Er is te weinig representatie van beide genders in verschillende situaties, dat moet weer in balans komen. Als ik een speelgoedmarketeer was, dan zou ik geen ‘roze voor meisjes, blauw voor jongens’ strategie toepassen omdat het zo’n sterke associatie oproept. Het gaat erom dat je bewust bent van genderstereotypen. Dus ja, deze strategie zorgt voor een minder inclusieve samenleving.”

Het is nu 2021, er is al veel verbeterd maar helaas zijn er ook nog veel stereotypes waar vrouwen én mannen mee te maken krijgen. Iedereen verdient een vrije maatschappij waarin niet wordt opgelegd hoe je moet zijn of wat je leuk mag vinden.

Geschreven door Naema Abdi